Zdrowe paznokcie są gładkie i mają jednolite zabarwienie. Wraz z wiekiem mogą rozwinąć się na nich pionowe pręgi lub paznokcie mogą być nieco bardziej kruche, co nie jest szkodliwe. Sine plamy spowodowane urazem powinny „rosnąć” wraz z paznokciem i ustępować po wzroście paznokcia.
Nieprawidłowości – takie jak plamy, przebarwienia i separacja paznokci – mogą być wynikiem urazów palców i dłoni, wirusowych brodawek (kurzajek), infekcji (grzybicy paznokci) i niektórych leków, takich jak te stosowane w chemioterapii. Jakie są przyczyny i objawy nieprawidłowości na płytce paznokcia i wokół niej?
Zmiany w wyglądzie paznokci – co mogą oznaczać?
Niektóre schorzenia mogą zmienić wygląd paznokci. Zmiany te mogą być trudne do zinterpretowania. Sam wygląd paznokci nie wystarcza do zdiagnozowania konkretnej choroby. Lekarz wykorzysta te informacje, wraz z innymi objawami i badaniem fizycznym, do postawienia diagnozy.
W przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących zmian w paznokciach należy zawsze skonsultować się z lekarzem.
Nieprawidłowości paznokcia – białe plamy, przebarwienia, obrzęki, zgrubienia
Niektóre zmiany w paznokciach wynikają z chorób, które wymagają bacznej uwagi ze strony specjalisty. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem:
- przebarwienia (ciemne smugi, białe smugi lub zmiany koloru paznokci)
- zmiany w kształcie paznokci (np. zwijanie)
- zmiany grubości paznokcia (zgrubienie lub przerzedzenie płytki pazokciowej)
- paznokcie, które stają się kruche
- krwawienie wokół paznokci
- obrzęk lub zaczerwienienie wokół paznokci
- ból wokół paznokci
Te zmiany paznokci mogą być spowodowane różnymi stanami, a najczęściej występujące wymieniamy poniżej.
Linie Beau’a
Linie (wgłębienia) przebiegające przez paznokieć/w poprzek nazywane są liniami Beau’a. Mogą być oznaką niedożywienia. Inne warunki, które powodują linie Beau’a to:
- choroby powodujące wysoką gorączkę, takie jak odra, świnka i szkarlatyna
- obwodowa choroba naczyniowa
- zapalenie płuc
- niekontrolowana cukrzyca
- niedobór cynku
Paznokcie pałeczkowate (ang. clubbing)
Clubbing występuje wtedy, gdy paznokcie gęstnieją i zakrzywiają się wokół palców. Ten proces zwykle rozwija się przez klika lat. Może to być spowodowane niskim poziomem tlenu we krwi i jest związane z:
- choroby sercowo-naczyniowe
- zapalna choroba jelit
- choroby wątroby
- choroby płuc
- AIDS
Koilonychia
Koilonychia ma miejsce, gdy paznokcie wywinęły się ku górze i wyglądem przypominają łyżki. To schorzenie, przez nawiązanie wyglądem do sztućca, nazywane jest czasami potocznie “łyżeczką”. Czasami paznokieć jest zakrzywiony na tyle, że może zmieścić kilka ml płynu. Koilonychia może być znakiem, że masz:
- niedokrwistość spowodowaną niedoborem żelaza
- choroba serca
- hemochromatoza, zaburzenie wątroby, które powoduje wchłanianie zbyt dużej ilości żelaza z pożywienia
- toczeń rumieniowaty, choroba autoimmunologiczna, która powoduje stan zapalny
- niedoczynność tarczycy
- Choroba Raynauda, stan, który ogranicza krążenie krwi
Leukonychia (białe plamki)
Białe plamy lub linie na pojawiające się nagle paznokciu zyskały nazwę: leukonychia. Zwykle są wynikiem niewielkiej traumy i są nieszkodliwe u zdrowych osób. Czasami leukonychia wiąże się ze złym stanem zdrowia lub niedoborami żywieniowymi. Czynniki mogą obejmować choroby zakaźne, metaboliczne lub układowe, a także niektóre leki.
Linie Meesa
Linie Meesa są poprzecznymi białymi liniami występującymi na płytce paznokcia. Może to być oznaką zatrucia arszenikiem. Jeśli uwidoczni się ten objaw, lekarz zapewne zaleci badanie próbek włosów lub tkanek, aby sprawdzić obecność arsenu w ciele pacjenta.
Onycholysis
Gdy płytka paznokcia oddziela się od łożyska paznokcia, taki proces powoduje białe przebarwienie o nazwie onycholiza. Może to być spowodowane infekcją, urazem lub produktami stosowanymi na paznokciach.
Inne przyczyny onycholizy obejmują:
- łuszczyca
- choroba tarczycy
Pitting
Pitting oznacza małe zagłębienia lub małe dziury w paznokciu. Jest to powszechne u osób z łuszczycą, stanem skóry, który powoduje, że skóra jest sucha, czerwona i podrażniona. Niektóre choroby układowe mogą również mogą je powodować.
Paznokcie Terry’ego
Kiedy koniec każdego paznokcia ma ciemną opaskę, nazywa się go Paznokciem Terry’ego. Jest to często spowodowane starzeniem się, ale może też być spowodowane:
- zastoinowa niewydolność serca
- cukrzyca
- choroba wątroby
Zespół żółtych paznokci
Żółty paznokieć występuje wtedy, gdy paznokcie stają się grubsze i nie rosną tak szybko, jak zwykle. Czasami taki paznokieć nie ma naskórka wokół, a nawet może oderwać się od łożyska paznokcia. Może to być wynikiem:
- wewnętrzne nowotwory złośliwe
- obrzęk limfatyczny, obrzęk rąk
- wysięk opłucnowy, gromadzenie się płynu między płucami a jamą klatki piersiowej
- choroby układu oddechowego, takie jak przewlekłe zapalenie oskrzeli lub zapalenie zatok
- reumatoidalne zapalenie stawów
To tylko niektóre z przyczyn występowania nietypowych schorzeń paznokci. Posiadanie któregokolwiek z tych objawów nie koniecznie jest dowodem poważnej choroby, ale koniecznie udaj się do lekarza, jeśli zaobserwowałeś niepokojące zmiany na swoich paznokciach. W wielu przypadkach właściwa pielęgnacja paznokci wystarczy, aby poprawić ich wygląd.
Niepokojący stan paznokci – jak dbać o swoje paznokcie?
Możesz zapobiec wielu nieprawidłowościom paznokci, po prostu o nie dbając. Postępuj zgodnie z tymi ogólnymi wytycznymi, aby utrzymać zdrowe paznokcie.
Wskazówki:
- Nie obgryzaj paznokci i nie wygryzaj skórek wokół nich
- Zawsze używaj sterylnej i higienicznej obcinarki do paznokci/nożyczek i przycinaj je po kąpieli, gdy paznokcie są jeszcze miękkie.
- Utrzymuj paznokcie w suchości i czystości.
- Używając ostrych nożyczek do manicure, przycinaj paznokcie prosto, delikatnie zaokrąglając końcówki.
- Jeśli masz problem z łamliwymi lub słabymi paznokciami obcinaj je na krótko.
- Używaj balsamu do rąk, skórek i paznokci, aby utrzymać ich nawilżenie
- Używaj odżywek do skórek i paznokci
- Jeśli polegasz na profesjonalnym manicure lub pedicure, upewnij się, że Twój salon paznokci jest odpowiednio certyfikowany, a kosmetyczki stosują odpowiednie techniki sterylizacji.
- Unikaj częstego stosowania zmywaczy, zwłaszcza tych z acetonem
- Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważysz problem z paznokciami, aby wykluczyć wszelkie poważne choroby.
