Czasami trudno nam określić, czy nasza masa ciała jest prawidłowa, czy też nie. W takich przypadkach warto sięgnąć po wskaźnik BMI, czyli Body Mass Index. Jest to indeks masy ciała. Pozwala on samodzielnie sprawdzić, czy nasza waga jest prawidłowa, czy też wykracza poza normy. Wskaźnik BMI w opisuje zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie na podstawie proporcji masy ciała mierzonej w kilogramach do wzrostu w metrach. Wskaźnik BMI uważny jest za podstawowy i najprostszy sposób rozpoznawania otyłości. Zobacz, co warto wiedzieć o wskaźniku BMI.
Wskaźnik BMI inaczej nazywany jest wskaźnikiem Queteleta. Jest to metoda określania wagi ciała człowieka i określania, czy nie cierpi ona na otyłość/nadwagę. Wskaźnik BMI wykorzystywany jest w badaniach klinicznych, podstawowych oraz w codziennych, samodzielnych praktykach kontrolowania wagi. Powszechność stosowania tego wskaźnika wynika z tego, że stosunkowo prosto go obliczyć. Obliczenie BMI jest tym prostsze, że w ostatnich czasach powstało mnóstwo kalkulatorów internetowych. Pozwalają one obliczyć BMI jedynie już po wpisaniu wagi ciała, wzrostu oraz płci.
Jak obliczyć wskaźnik BMI?
Najprościej wartość wskaźnika określić korzystając z internetowego kalkulatora BMI. Większość z nich jest darmowa, a obliczenia wykonywane są w kilka sekund. Trzeba jednak pamiętać, że pokazany wynik nie będzie w pełni miarodajny. Lepiej jest wskaźnik BMI wyliczyć samodzielnie – starą, dobrą metodą. Tradycyjny sposób obliczania wskaźnika BMI to podzielenie masy ciała (w kg) przez wzrost (w metrach). Otrzymany wynik należy sprawdzić w tabeli BMI. Tabela ta pozwala sprawdzić wartości, które pozwalają określić, czy:
- waga ciała jest prawidłowa,
- waga ciała jest zbyt niska (niedowaga),
- waga ciała jest zbyt duża (nadwaga).
Jak odczytywać wyniki z tabeli BMI?
Dietetyka zna dwie klasyfikacje zakresu wartości BMI: podstawowa i rozszerzona. Pierwsza jest ogólna i mało dokładna, druga pozwala na uzyskanie konkretnego wyniki. W przypadku podstawowej kwalifikacji BMI wyniki odczytuje się następująco:
- do 18,5 – niedowaga,
- 18,5-24,99 – waga prawidłowa,
- 25-29,9 – nadwaga,
- 30-34,9 – otyłość pierwszego stopnia,
- 35-39,9 – otyłość drugiego stopnia,
- powyżej 40 – otyłość trzeciego stopnia.
Kwalifikacja rozszerzona stosowana jest przede wszystkim przez lekarzy i dietetyków. Wykorzystywana jest ona głównie do określania otyłości i nadwagi u pacjentów. Lekarze po rozszerzoną kwalifikację sięgają, kiedy podstawowa wersja jest niewystarczająca i nie można na jej podstawie wdrożyć leczenia. Rozszerzona klasyfikacja zakresu wartości BMI przedstawia się tak:
- poniżej 16 – wygłodzenie,
- 16-16,9 – wychudzenie
- 17-18,5 – niedowaga,
- 18,5-24,9 – waga prawidłowa,
- 25-29,9 – nadwaga,
- 30-34,9 – otyłość pierwszego stopnia,
- 35-39,9 – otyłość drugiego stopnia,
- 40-44,9 – otyłość trzeciego stopnia,
- 45-49,9 – otyłość czwartego stopnia,
- 50-59,9 – otyłość piątego stopnia,
- 60-69,9 – otyłość szóstego stopnia,
- 70-79,9 – otyłość siódmego stopnia,
- 80-89,9 – otyłość ósmego stopnia,
- 90-99,9 – otyłość dziewiątego stopnia,
- powyżej 100 – otyłość dziesiątego stopnia.
Należy zaznaczyć, że wszystkie wskaźniki BMI zostały opracowane dla osób dorosłych. Nie podaje się ich dla dzieci i nastolatków. Jeśli chce się określić rozwój dzieci i młodzieży należy skorzystać z siatki centylowej. Pozwala ona określić prawidłowość rozwoju w zakresie wzrostu, masy ciała i obwodu głowy.
Wady i zalety wskaźnika BMI
Wskaźnik BMI jest niezwykle popularny. Sięgamy po niego często, chcąc określić, czy nasza waga jest prawidłowa. Często wykorzystywany jest on również do zbadania efektów diet odchudzających. Trzeba jednak pamiętać, że wyniki obliczeń nie zawsze są miarodajne i w pełni oddają stan zdrowia. Nieprecyzyjność pomiarów wynika z tego, że w obliczeniach nie uwzględnia się n. zawartości tkanki tłuszczowej czy masy mięśniowej. W związku z tym wskaźnik BMI często nie sprawdza się w przypadku sportowców czy osób regularnie ćwiczących na siłowni. U takich osób wskaźnik BMI jest bardzo wysoki i może nawet wskazywać otyłość czy nadwagę! Błędne wyniki obliczenia wskazują również przy wysokich atletach. Ich wyniki zazwyczaj odczytywane są jako niedowaga, mimo że są oni w świetnej formie. Z szacowaniu masy ciała na podstawie wskaźnika BMI powinny zrezygnować kobiety w ciąży, bowiem również nie jest on miarodajny.
Jako zalety wskaźnika BMI wskazuje się to, że łatwo go obliczyć. U osób, które nie budują masy mięśniowe, wynik powinien być właściwy i dodawać stan rzeczywisty. Jego określenie pozwala szybko zauważyć nieprawidłowości w zakresie wagi ciała i podjąć działania zapobiegające otyłości i nadwadze.
Jaki BMI jest najlepszy?
Za najlepszy wynik uważa się wskaźnik BMI pomiędzy 18,5 a 25. Osoby z takim wynikiem uważa się za w pełni zdrowi i w małym stopniu narażone na zachorowanie na cukrzycę typu 2, otyłość i miażdżycę. Powyżej tego wyniku mamy już do czynienia z problemami ze zdrowiem. Osoby, osiągające wysokie BMI powinny zwrócić uwagę na to co jedzą, więcej się ruszać i zadbać o ogólny stan zdrowia. Zmniejsza to wagę ciała, a także ryzyko zachorowania na poważne problemy.
