Zaparcia są powszechnym problemem, z którym zmagają się zarówno dzieci, jak i dorośli. Zazwyczaj wynikają one z błędów żywieniowych czy braku ruchu. Te elementy powodują problemy z wypróżnianiem się. Osoby, które cierpią na przewlekłe zaparcia, powinny podjąć kroki zapobiegające tej dolegliwości. Podstawą w profilaktyce jest przejście na dietę na zaparcia. Zmiany żywieniowe i zastawanie domowych metod pomoże w naturalnym pozbyciu się tego problemu i uniknięciu co chwilowego łykania środków przeczyszczających. Zobacz, jak powinna wyglądać dieta na zaparcia.
Dieta przy zaparciach jest niezwykle ważnym elementem leczenia. Kurację należy rozpocząć jak najszybciej, ponieważ przewlekłe zaparcia mogą powodować hemoroidy i uchyłki jelita. Odpowiedni jadłospis pomoże zwalczyć zaparcia u dzieci i u dorosłych.
Czym są zaparcia?
Zaparcia to problem w oddawaniu stolca. Zaparcia mogą wystąpić przejściowo lub towarzyszyć stale. Często towarzyszy im ból. Najczęściej problemy z oddawaniem stolca są zazwyczaj konsekwencją błędów żywieniowych, ale mogą też towarzyszyć chorobom jelita grubego, zaburzeniom metabolicznym, chorobom endokrynologicznym i neurologicznym. Najczęściej zaparcia występują jednak u osób, których dieta jest uboga w błonnik, nadużywają środków przeczyszczających, zażywają niektóre leki. Zaparcia wywoływać mogą również czynniki psychiczne np. nerwica, stres.
Dieta na zaparcia w postaci atonicznej
Postać atoniczna zaprać objawia się tylko, że praca jelit jest zwolniona, dochodzi do nadmiernego wchłaniania się wody w obrębie jelit, zagęszczeniu mas kałowych. W efekcie stolec staje się suchy i zbity i trudno go wydalić. Leczenie zaparć atonicznych polega głównie na przejście na dietę bogatą w błonnik. Oznacza to, że dieta na zaparcia musi być bogata w warzywa i owoce, które przede wszystkim spożywa się w postaci surowej. Co więcej, w większość nie zależy obierać ze skórki, a jedynie dokładnie umyć. Na diecie na zaparcia należy sięgać po owoce z jadalnymi pestkami np. kiwi, jeżyny maliny. Ważne jest również odpowiednie nadawanie organizmu. W diecie na zaparcia powinno się przyjmować co najmniej 30 ml na 1 kg masy ciała.
Zaleca się, aby w diecie na zaparcie unikać produktów, które osłabiają ruchy jelit. Takie produkty to:
- mocna czarna herbata,
- kakao,
- kisiel,
- czekolada,
- gruszki,
- banany,
- gotowana marchew,
- dynia,
- czarne jagody,
- borówka,
- czerwone wino,
- imbir,
- jasne pieczywo, szczególnie świeże,
- tłuste wędliny i konserwy mięsne,
- łój, smalec i słonina,
- warzywa kapustne,
- czereśnie,
- ocet,
- potrawy mączne.
Dieta na zaparcia spastyczne
Zaparcia spastyczne są jednym z objawów zespołu jelita drażliwego. Wynikają one z nadmiernej aktywności jelit. W efekcie dochodzi do uniemożliwiania swobodnego przechodzenia mas kałowych przez ściśnięte jelita. Przy zaparciach spastycznych stolec przybiera formę ołókowatą lub małych grudek. Dieta na zaparcia spastyczne powinna zarówno ułatwiać wypróżnianie, jak i dbać o jelito grube. Oznacza to, że konieczne jest regularne spożywanie posiłków, jedzenie małych porcji oraz dbanie o to, aby jelito nie było puste. Dieta na zaparcia spastyczne nie może pobudzać perystaltyki jelit.
Na diecie na zaparcia spastyczne zaleca się jedzenie owoców i warzyw, ale nie w formie surowej a w postaci soków, przecierów oraz koktajli. Nie wolno jeść niedojrzałych owoców, wszystkie trzeba obierać ze skórki, niewskazane są suszone owoce (wszystkie oprócz moczonych suszonych śliwek). Z diety wykluczyć powinno się cebulę, selera, rośliny strączkowe, pieczywo razowe, sery pleśniowe i dojrzewające, grube kasze, potrawy pieczone i smażone, ostro przyprawione. W zamian za to trzeba jeść produkty bogate w błonnik, jasne pieczywo, jogurty, kefiry, wodę z miodem.
Błonnik w diecie na zaparcia
Podstawą diety na zaparcia jest błonnik. Jest to włókno pokarmowe pochodzenia roślinnego. Nie jest ono rozkładane przez enzymy trawienne. Błonnik występuje pod dwoma postaciami: rozpuszczalną i nierozpuszczalną w wodzie. Błonnik rozpuszczalny jest pożywką dla bakterii i ulega rozkładowi w jelicie grubym. Dzięki temu działa rozluźniająco na masę kałową. Błonnik rozpuszczalny tworzy w jelicie masy, które pozytywnie wpływają na leczenie biegunki. Druga odmiana błonnika – nierozpuszczalny w wodzie pomaga w leczeniu zaparć. Wynika to z tego, że mobilizuje on perystaltykę i ukrwienie jelit. Oprócz tego błonnik nierozpuszczalny pobudza wydzielanie śliny, wiąże nadmiar kwasu solnego w żołądku, zwiększa objętość treści pokarmowej przez wiązanie wody i pobudza wydzielanie soków trawiennych.
Domowe sposoby na zaparcia
Dietę na zaparcia warto wspomagać domowy sposób na problemy z wypróżnianiem. Naturalne sposoby pomogą w leczeniu uciążliwej dolegliwości. Jako te najskuteczniejsze wskazuje się:
- zjadanie rano po przebudzeniu kilku suszonych śliwek namoczonych w wodzie lub wypijanie kompotu z suszonych śliwek mających działanie rozluźniające masy kałowe;
- picie na ok. pół godziny przed śniadaniem szklanki ciepłej wody z dodatkiem soku wyciśniętego z połowy cytryny, która pobudza jelita i przemianę materii do pracy, ułatwiając wypróżnianie;
- wypijanie przed snem naparu z siemienia lnianego – wystarczy zalać łyżkę nasion wrzątkiem, odstawić na ok. 2 godziny, a następnie wypić; regularne zażywanie tego specyfiku trwale pomoże pozbyć się zaparć;
- dbanie o codzienną dawkę ruchu; aktywność fizyczna, nawet w postaci krótkiego spaceru, wzmaga bowiem ruchy jelit i przyczynia się do lepszej przemiany materii;
- jedzenie w spokoju, powolne, dokładne przeżuwanie każdego kęsa pokarmu – dzięki temu żywność jest łatwiejsza do strawienia, czego efektem jest prawidłowy pasaż treści pokarmowej i szybkie wypróżnianie.
