Kurkuma inaczej ostryż długi jest egzotyczną przyprawą pochodzącą z Indii. Roślina ta rośnie dziko lub uprawiana jest w hodowlach w krajach o klimacie tropikalnym. Przyprawa dodawana jest do wielu dań. Dodaje ona potrawa orientalnego smaku i aromatu. Warto jednak pamiętać, że kurkuma wykazuje również duże właściwości lecznicze. W krajach azjatyckich panuje przekonanie, że regularne spożywanie kurkumy zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów, szczególnie tych przewodu pokarmowego. Poznaj właściwości kurkumy – indyjskiego złota.
Kurkuma kojarzy się ze zmielona, żółtą przyprawą, którą można dodać do dań mięsnych, ryb czy warzyw. Jest ona silnie barwiąca, dlatego zaleca się nieprzesadzanie z ilością kurkumy w potrawach. Przyprawa znajduje jednak zastosowanie nie tylko w kuchni. Chętnie sięga po nią również kosmetyka. Z kurkumy tworzy ona maseczki i rozmaite preparaty do pielęgnacji skóry. Mają one nie tylko poprawiać urodę, ale i pomagać na rozmaite dolegliwości skórne.
Właściwości zdrowotne kurkumy
Właściwości zdrowotne kurkumy wypływają z zawartego w niej cennego związku o nazwie kurkumina. To właśnie ona nadaje przyprawie intensywnie żółty/pomarańczowy kolor i korzystnie wpływa na organizm człowieka. Kurkumina to silny przeciwutleniacz, którego podstawowym zadaniem jest zwalczanie i ochrona organizmu przed wolnymi rodnikami. Wolne rodniki odpowiadają za przyspieszenie procesów starzenia się organizmu oraz wywoływanie groźnych chorób w tym tych nowotworowych.
Kurkumina sprawia, że właściwości lecznicze kurkumy to:
- polepszenie pracy wątroby (kurkuma chroni i wspomaga regenerację wątroby, wyciąg można stosować przy zapaleniu dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego),
- zmniejszenie dolegliwości w chorobie wrzodowej żołądka,
- zwiększenie odporności organizmu (jest polecana osobom w czasie przeziębień),
- zaburzenia układu trawiennego (hamuje wydzielanie soku żołądkowego i zapobiega wzdęciom czy odbijaniu),
- zmniejszenie dolegliwości wynikających z syndromu jelita drażliwego (IBS – ang. Irritable Bowel Syndrome),
- zmniejszenie bólu w chorobie zapalnej stawów,
- wspomaganie pracy mózgu (m.in. działa jako środek zapobiegawczy choroby Alzheimera);
- pomoc w leczeniu depresji, poprzez zwiększanie stężenia w organizmie serotoniny i dopaminy, czyli hormonów szczęścia.
Właściwości odchudzające kurkumy
Kurkuma jest przyprawą, którą poleca się w dietach odchudzających. Związku zawarte w kurkumie sprawiają, że korzystnie wpływa ona na układ trawienny oraz przyspiesza metabolizm. Wszystko to sprawia, że redukcja zbędnych kilogramów jest szybsza. Właściwości odchudzające kurkumy wypływają również z tego, że organiczna ona rozwój komórek tłuszczowych, a wręcz pomaga w procesie apoptozy, czyli ich samozniszczeniu.
Dietetycy podkreślają jednak, że kurkuma sama w sobie nie stanowi środka odchudzającego, może jedynie wspomagać redukcję wagi. Aby skorzystać z właściwości odchudzających kurkumy, przyprawę dodaje się do przyrządzanych potraw. Nie jest konieczne zażywanie jej w postaci kapsułek. Na diecie odchudzającej można również sięgnąć po wodę z cytryną z dodatkiem kurkumy i innych przypraw, np. cynamonu.
Przeciwwskazania do stosowania kurkumy
Stosowanie kurkumy może przynieść wiele korzyści dla zdrowia. Trzeba jednak pamiętać, że w niektórych przypadkach kurkuma może mu zaszkodzić. Przeciwwskazania do stosowania kurkumy to przede wszystkim ciąża. Przyprawa wpływa bowiem pobudzająco na pracę macicę, a to zwiększa ryzyko poronienia oraz innych komplikacji.
Kurkumy powinny unikać również osoby chorujące na kamicę żółciową – przyprawa może wywołać większe dolegliwości bólowe, diabetycy – może znacznie obniżyć poziom cukru we krwi, zażywające leki zakrzepowe – kurkuma wzmacnia ich działanie.
Dawkowanie kurkumy
Kurkuma wykazuje małą toksyczną, dlatego jej niewielkie ilości nie są szkodliwe dla organizmu. Zalecana dawka dzienna to 8 g przyprawy. Skutki uboczne występują, dopiero kiedy przyjmie się 12 g przyprawy w ciągu doby. Może to prowadzić do biegunki i problemów ze strony układu pokarmowego. W przypadku suplementowania diety, kapsułkami z kurkumą, należy je przyjmować zgodnie z zaleceniami producenta, zwykle jest to 21 tabletka dziennie.
Kurkuma w kuchni
Kurkuma jako przyprawa azjatycka idealnie nadaje się do dań kuchni z tego regionu świata. Pasuje doskonale do potraw kuchni indyjskiej. W polskiej kuchni kurkuma dodawana jest do: zup, sosów, dipów, mięs, sałatek, ciast, jajecznicy, koktajli. Dobrym połączeniem jest kurkuma z kurczakiem. Przyprawa wydobywa jego walory smakowe oraz podkreśla wygląd przez kolorystykę. Kurkumę można dodawać również do ryżu i kasz – przyprawa zabarwi te produkty na żółto/pomarańczowo.
Kurkuma w kosmetyce
Kurkuma stanowi składnik wielu preparatów kosmetycznych. Dodaje się ją do szminek, podkładów pod makijaż, płukanek do włosów. Kosmetyka chętnie sięga również po olejek z kurkumy, który stanowi składnik perfum o orientalnej nucie. Na bazie kurkumy można również stworzyć domowe kosmetyki. Najpopularniejsze są maseczki o działaniu antyseptycznym i przeciwzapalnym. Dedykowane są one cerze tłustej i trądzikowej, a także borykającej się z przebarwieniami.
