Żywność ekologiczna stała się bardzo popularna. Niestety poruszanie się w labiryncie etykiet i oświadczeń o żywności ekologicznej może być mylące. Czy żywność ekologiczna jest naprawdę lepsza dla zdrowia psychicznego i fizycznego? Czym różni się eko żywność od nie eko żywności? Ile kosztuje eko żywność?
Co oznacza eko żywność?
Określenie “ekologiczny” odnosi się do sposobu, w jaki produkty rolne są uprawiane i przetwarzane. Chociaż przepisy różnią się w zależności od kraju, np. w Stanach Zjednoczonych uprawy ekologiczne muszą być uprawiane bez użycia syntetycznych pestycydów, genetycznie zmodyfikowanych genów (GMO), nawozów na bazie ropy naftowej i nawozów na bazie osadów ściekowych.
Ekologiczne zwierzęta hodowlane hodowane na mięso, jaja i produkty mleczne muszą mieć dostęp do źródeł zewnętrznych i otrzymywać ekologiczną paszę. Nie można im podawać antybiotyków, hormonów wzrostu ani żadnych produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego.
Dla porównania przedstawiamy tabelę produktów ekologicznych i nie-ekologicznych:
| Produkty ekologiczne: | „Tradycyjnie” uprawiane produkty: |
| Uprawiane z naturalnymi nawozami (obornik, kompost). | Uprawiane za pomocą syntetycznych lub chemicznych nawozów. |
| Chwasty są kontrolowane w sposób naturalny (płodozmian, pielenie ręczne, ściółkowanie i uprawa). | Chwasty kontrolowane są za pomocą chemicznych herbicydów. |
| Szkodniki kontroluje się za pomocą metod naturalnych (ptaki, owady, pułapki) i naturalnie uzyskanych pestycydów. | Szkodniki są kontrolowane za pomocą syntetycznych pestycydów |
| Ekologiczne mięso, nabiał, jaja: | Konwencjonalnie hodowane mięso, nabiał, jaja |
| Zwierzęta gospodarskie otrzymują wszystkie pasze ekologiczne, wolne od hormonów i wolnych od GMO. | Zwierzęta hodowlane otrzymują hormony wzrostu, które przyspieszają wzrost, a także nieorganiczny pokarm GMO. |
| Chorobom zapobiegają naturalne metody, takie jak czyste stajnie i kurniki, wypas rotacyjny i zdrowa dieta. | W celu zapobiegania chorobom zwierząt hodowlanych są stosowane antybiotyki i leki. |
| Zwierzęta gospodarskie muszą mieć dostęp do wybiegu na zewnątrz. | Zwierzęta gospodarskie mogą, ale nie muszą mieć dostępu do wybiegu na zewnątrz. |
Korzyści z żywności ekologicznej
To, w jaki sposób żywność jest uprawiana lub hodowana, może mieć duży wpływ na zdrowie psychiczne i emocjonalne, a także na środowisko. Żywność organiczna często ma bardziej korzystne składniki odżywcze, takie jak przeciwutleniacze, niż ich konwencjonalnie uprawiane odpowiedniki, a osoby z alergiami na żywność, chemikalia lub środki konserwujące często odczuwają osłabienie objawów lub ich zanik, gdy spożywają dietę bogatą tylko żywność ekologiczną.
Produkty organiczne zawierają mniej pestycydów. Substancje chemiczne, takie jak fungicydy, herbicydy i insektycydy są szeroko stosowane w tradycyjnym rolnictwie, a pozostałości pozostają na (i w) jedzeniu.
Żywność ekologiczna jest często świeża, ponieważ nie zawiera konserwantów, które sprawiają, że ma dłuższy termin przydatności. Produkty organiczne są często (ale nie zawsze, więc obserwuj, skąd pochodzą) produkowane na mniejszych farmach w pobliżu miejsca sprzedaży.
Rolnictwo ekologiczne jest lepsze dla środowiska. Ekologiczne praktyki rolne zmniejszają zanieczyszczenie, oszczędzają wodę, zmniejszają erozję gleby, zwiększają żyzność gleby i zużywają mniej energii. Rolnictwo bez pestycydów jest również lepsze dla ptaków i zwierząt, a także dla ludzi mieszkających w pobliżu farm.
Organicznie hodowane zwierzęta NIE otrzymują antybiotyków, hormonów wzrostu ani nie są karmione zwierzęcymi produktami ubocznymi. Karmienie zwierząt gospodarskich produktami ubocznymi zwiększa ryzyko choroby wściekłych krów (BSE), a stosowanie antybiotyków może tworzyć antybiotykoodporne szczepy bakterii. Ekologicznie hodowane zwierzęta mają więcej miejsca na poruszanie się i dostęp do otoczenia, dzięki czemu są zdrowe.
Organiczne mięso i mleko są bogatsze w niektóre składniki odżywcze. Wyniki europejskiego badania przeprowadzonego w 2016 r. pokazują, że poziomy niektórych składników odżywczych, w tym kwasów tłuszczowych omega-3, były nawet o 50 procent wyższe w przypadku mięsa ekologicznego i mleka niż w wersjach pozyskanych konwencjonalnie.
Żywność ekologiczna jest wolna od GMO. Genetycznie modyfikowane organizmy (GMO) lub genetycznie modyfikowane (GE) pokarmy to rośliny, których DNA zostało zmienione w sposób, który nie może występować w naturze lub w tradycyjnym krzyżowaniu, najczęściej w celu uzyskania odporności na pestycydy lub wytworzenia insektycydu.
Żywność ekologiczna a żywność lokalnie uprawiana
W przeciwieństwie do norm ekologicznych, nie ma konkretnej definicji “lokalnej żywności”. Może być uprawiana w twojej lokalnej społeczności, twoim regionie lub nawet twoim kraju.
Korzyści z lokalnie uprawianej żywności
Finanse: Pieniądze pozostają w lokalnej gospodarce. Więcej pieniędzy trafia bezpośrednio do rolnika, a nie na rzeczy takie jak marketing i dystrybucja.
Transport: statystyki mówią, iż na przykład w samych Stanach Zjednoczonych średnia odległość, jaką dana żywność pokonuje z farmy do talerza obiadowego, przekracza 1500 mil. Produkt musi być zebrany, gdy jest jeszcze niedojrzały, a następnie zagazowany, aby “dojrzeć” po transporcie. Ewentualnie żywność jest wysoko przetworzona w fabrykach przy użyciu konserwantów, napromieniowania i innych środków, aby utrzymać stabilność w transporcie.
Świeżość: Lokalna żywność jest zbierana, gdy jest dojrzała, a przez to świeża i pełna aromatu.
Drobni lokalni rolnicy często korzystają z metod ekologicznych, ale czasami nie mogą sobie pozwolić na uzyskanie certyfikatu ekologicznego.
Eko żywność w cenie – droższa od tradycyjnej
Eko żywność jest droższa od zwykłych produktów. Natomiast zdecydowanie lepiej jest zapłacić więcej za produkty naturalnego pochodzenia.
W gospodarce rynkowej produkty wysokiej jakości mają wyższą cenę. Jest to fakt zrozumiały dla konsumentów i szeroko akceptowany. Żywność ekologiczna musi spełniać surowe wymogi określone przez ustawodawstwo polskie i europejskie i jej jakość jest gwarantowana procesami certyfikacji i kontroli. Dzięki pracochłonnym metodom produkcji oraz naturalnym (lecz kosztownym) zabiegom pielęgnacyjnym jest nie tylko zdrowsza, ale również lepiej smakuje.
W związku z powyższymi faktami ceny skupu ekologicznych produktów rolnych w przypadku kontraktacji są wyższe (co najmniej o 30%) w porównaniu do cen produktów konwencjonalnych.
