Problem alkoholowy w rodzinie dotyka wszystkich jej członków, nie tylko samą osobę uzależnioną. Choć z pozoru może wydawać się, że opuszczając taki dom, dzieci wchodzące w życie dorosłe uwalniają się od problemu, często pozostaje on w ich psychice jako nierozwiązane, traumatyczne przeżycie. W efekcie rzutuje na całą dorosłość, a także nawiązywanie relacji z innymi osobami.
Rodziny dysfunkcyjne to nie tylko rodziny z problemem alkoholowym
Zanim przejdziemy do opisywania konkretnych problemów, z jakimi borykają się dorosłe dzieci alkoholików, warto zauważyć, że ich rodziny możemy opisać w szerokim kontekście po prostu jako rodziny dysfunkcyjne. Oznacza to, że proces wychowania i socjalizacji jest w nich zaburzony, a przekazywane wzorce nie są prawidłowe. Taka sytuacja rzutuje później na całe życie, prowadząc do zaburzonego postrzegania i siebie, i całego społeczeństwa.
Jednocześnie należy uczulić, że nie tylko rodziny z problemem alkoholowym zaliczane są do rodzin dysfunkcyjnych. Także te, w których występują inne uzależnienia, na przykład od narkotyków czy hazardu, będą znajdowały się w tej grupie. Wśród rodzin dysfunkcyjnych można znaleźć także rodziny dotknięte fanatyzmem religijnym czy poważnymi chorobami, problemami finansowymi lub niedojrzałością emocjonalną rodziców. W nich wszystkich mogą pojawiać się podobne problemy i rzutują w podobny sposób na późniejsze życie osób, które je opuszczają.
Powielanie schematów
Syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików, czyli DDA, jak na razie nie jest oddzielnie klasyfikowaną chorobą czy zaburzeniem, ale zespołem cech, które z różnym nasileniem występują u osób pochodzących z rodzin dysfunkcyjnych. Często osoby te starają się nie powtarzać błędów swoich rodziców, jednak ich podświadomość wpływa na powielanie schematów i prowadzi do negatywnych doświadczeń w dalszym życiu.
Symptomy DDA
Wśród najczęściej obserwowanych problemów, z jakimi muszą borykać się osoby dotknięte DDA, możemy wyróżnić obniżenie poczucia własnej wartości i brak spójnego obrazu samego siebie, co przekłada się na trudność w dążeniu do konkretnego celu. Często ich życie wydaje się im wręcz bezcelowe i bezsensowne, czemu towarzyszy trudność w określeniu swojej roli osobistej czy zawodowej. Przekłada się to na problemy w życiu prywatnym, jak i zawodowym.
Dodatkowo występują kłopoty z określeniem własnych i cudzych granic, a także niezdolność do nawiązywania zdrowych, pełnowymiarowych relacji. W kontaktach z innymi ludźmi pojawiają się strach przed bliskością i zdominowaniem, ale także strach przed brakiem akceptacji i odrzuceniem. Często osoby z syndromem DDA opisywane są jako nadmiernie odpowiedzialne, mające tendencję do kontrolowania innych i dążące do akceptacji za wszelką cenę.
Nierzadko zaobserwować można kłopoty z zachowaniem równowagi emocjonalnej, w tym huśtawki emocjonalne, drażliwość lub chroniczne napięcie. Mogą pojawić się także objawy depresji i postrzeganie świata w czarno-białych barwach. Jednym z największych problemów jest też tendencja do nadużywania środków psychoaktywnych pomimo jednoczesnej świadomości, jak mogą rujnować życie całej rodziny.